(ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 - ÔÅÕ×ÏÓ 98)
Αριθμός απόφασης: ΣτΕ 2570/2018
Τμήμα: Β΄
Πρόεδρος: Ι. Γράβαρης, Αντιπρόεδρος
Εισηγητής: Σ.-Ε. Σταφυλά, Πάρεδρος
Το τεκμήριο εισοδήματος λόγω δαπάνης για αγορά ακινήτου αφορά πρόσωπα που έχουν την κατοικία ή πηγές εισοδημάτων στην Ελλάδα.
Άρθρα 78 § 1 Συντ., 2, 15, 17 περ. γ΄, 19 ΚΦΕ (Ν. 2238/1994).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
4. Επειδή, όπως προκύπτει από τις ανωτέρω διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ερμηνευόμενες σύμφωνα και με τα εκτεθέντα στη σκέψη 3, το θεσπιζόμενο με αυτές, μεταξύ άλλων, τεκμήριο φορολογητέου εισοδήματος λόγω δαπάνης για την αγορά ακινήτου (άρθρα 15, 17 περ. γ, 19) εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις προσώπων που, κατ’ άρθρο 2, αποτελούν υποκείμενα του φόρου λόγω της συνδρομής των σχετικών προϋποθέσεων (πηγή εισοδήματος ή κατοικία στην Ελλάδα). Το γεγονός ακριβώς αυτό, σε συνδυασμό με το συγκεκριμένο εισόδημα που έχει δηλωθεί από το φορολογούμενο ή προσδιορισθεί από τη φορολογική αρχή για το συγκεκριμένο έτος, καθώς και με την προκύπτουσα κατά το ίδιο έτος δαπάνη, συνιστά τη λογική βάση του τεκμηρίου, σύμφωνα με το οποίο αν η δαπάνη υπερβαίνει το εισόδημα, τότε συνάγεται, κατ’ αρχήν, ότι η διαφορά προέρχεται από φορολογητέο στην Ελλάδα εισόδημα που δεν δηλώθηκε εκτός και αν ο φορολογούμενος αποδείξει, κατά τ’ ανωτέρω, άλλο τρόπο καλύψεως της διαφοράς. Αντιθέτως, στην περίπτωση προσώπου για το οποίο δεν έχει συντρέξει καμία από τις προϋποθέσεις που θα το καθιστούσε υποκείμενο φόρου εισοδήματος, μόνο το γεγονός ότι έχει προβεί σε δαπάνη για την αγορά ακινήτου στην Ελλάδα δεν αρκεί για να εφαρμοσθεί επ’ αυτού το τεκμήριο, εφ’ όσον αυτό θα ήταν αντίθετο τόσο προς το γράμμα των πιο πάνω διατάξεων, όσο και προς τη λογική κατάστρωση του συγκεκριμένου τεκμηρίου. Γιατί, με δεδομένη την έλλειψη γενεσιουργού αιτίας παραγωγής εισοδήματος φορολογητέου στην Ελλάδα (κατοικία ή πηγή εισοδήματος στη χώρα), μόνη η πιο πάνω δαπάνη δεν θα μπορούσε κατά κοινή πείρα να θεμελιώσει συμπέρασμα για την ύπαρξη τέτοιου εισοδήματος. Εξάλλου, διάφορο είναι το ζήτημα της κατά την διάταξη του άρθρου 61 του Κώδικα υποχρέωσης υποβολής δηλώσεως, μεταξύ άλλων, για όσους αγοράζουν ακίνητα. Η διάταξη αυτή, όπως συνάγεται και από τη συστηματική της θέση στο κεφάλαιο για τη διαδικασία βεβαίωσης του φόρου, υποχρεώνει μεν τους διοικουμένους σε παροχή πληροφοριών που θα μπορούσαν να έχουν φορολογικό ενδιαφέρον για λόγους δημοσίου συμφέροντος, ουδόλως, όμως, μεταβάλλει τις ουσιαστικές ρυθμίσεις του νόμου για τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία της φορολογικής ενοχής, μη διευρύνοντας, ειδικότερα, το πεδίο των κατά το άρθρο 2 υποκειμένων του φόρου (ΣτΕ 1841/2015 7μ., 1973/2015).
6. Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στη σκέψη 4, και εν όψει του ότι η αναιρεσίβλητη, όπως ανελέγκτως έγινε δεκτό με την αναιρεσιβαλλομένη (χωρίς, άλλωστε, να αμφισβητείται), ήταν μόνιμη κάτοικος εξωτερικού, κατά δε τους επίσης μη αμφισβητούμενους ισχυρισμούς της (όπως προβλήθηκαν τόσο με την προσφυγή όσο και με την έφεσή της), δεν είχε εισόδημα στην Ελλάδα από οποιαδήποτε πηγή, δεν είχαν στην προκειμένη περίπτωση έδαφος εφαρμογής οι ανωτέρω διατάξεις περί τεκμηρίου εισοδήματος εκ μόνης της αγοράς του ένδικου ακινήτου. Συνεπώς, η κρίση του διοικητικού εφετείου ότι η αναιρεσίβλητη δεν υπέκειτο εν προκειμένω, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων αυτών, στον επίδικο φόρο, ανεξάρτητα από τις προπαρατεθείσες αιτιολογίες της αναιρεσιβαλλομένης, είναι κατ’ αποτέλεσμα ορθή, ο δε προβαλλόμενος ως άνω με την κρινόμενη αίτηση μόνος λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, εσφαλμένα προϋποτίθενται εφαρμοστέες οι εν λόγω διατάξεις, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, καθώς και η αίτηση στο σύνολό της.
(Απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης)
