(ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 - ÔÅÕ×ÏÓ 48)
Αριθμός απόφασης: 2168/2007
Τμήμα: ΣτΕ: Τμ. Α΄ (επταμ.)
Πρόεδρος: Σ. Ρίζος
Εισηγητής: Γ. Σγουρόγλου
Επί παρανόμου παραλείψεως αποφάνσεως διοικητικού οργάνου, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει κατ' άρθ. 105 ΕισΝΑΚ αποζημίωση για τη θετική και αποθετική ζημία που συνδέεται αιτιωδώς με την παράλειψη, δεν δύναται όμως να ζητήσει και διαφυγόν κέρδος, εφόσον είναι άδηλον εάν θα εξεδίδετο θετική γι' αυτόν πράξη, εφόσον δεν έχει προβληθεί και σχετικός ισχυρισμός. Περαιτέρω, ο ζημιωθείς μπορεί να ζητήσει και χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη που υπέστη από την παράνομη παράλειψη.
Άρθρα: 105, 106 ΕισΝΑΚ, 298, 932 ΑΚ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 105 του ΕισΝΑΚ (π.δ. 456/1984, Α΄ 164), «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός εάν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος…» κατά δε τη διάταξη του άρθρου 106 αυτού, η πιο πάνω διάταξη εφαρμόζεται και για την ευθύνη, μεταξύ άλλων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους. Εξάλλου, η Οδηγία 65/65 ΕΟΚ του Συμβουλίου (Ρ 022 της 9.2.1965), όπως τροποποιήθηκε από τις Οδηγίες 75/318 ΕΟΚ (L 147), 75/319 ΕΟΚ (L 147) και 93/39 ΕΟΚ του Συμβουλίου (L 214), και ίσχυε πριν από την κατάργησή της με το άρθρο 128 της Οδηγίας 83/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (L 311), όριζε τα εξής: Στο άρθρο 3 ότι «Κανένα φαρμακευτικό προϊόν δεν μπορεί να διατεθεί στην αγορά σε κράτος μέλος αν δεν έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους αυτού σύμφωνα με την παρούσα οδηγία …». Στο άρθρο 4 ότι «Για να χορηγηθεί η άδεια κυκλοφορίας που προβλέπεται στο άρθρο 3, ο υπεύθυνος για την θέση σε κυκλοφορία υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους. Ο υπεύθυνος για τη διάθεση φαρμακευτικών προϊόντων στην αγορά πρέπει να είναι εγκατεστημένος στην Κοινότητα…», περαιτέρω δε προσδιόριζε τα συγκεκριμένα έγγραφα και πληροφορίες που έπρεπε να συνοδεύουν την αίτηση. Στα άρθρα 5, 6 και 11 προεβλέποντο οι περιπτώσεις μη χορήγησης άδειας κυκλοφορίας, μεταξύ άλλων, όταν από την επαλήθευση των πληροφοριακών εκθέσεων και εγγράφων του άρθρου 4 συνήγετο ότι το ιδιοσκεύασμα ήταν επιβλαβές ή η θεραπευτική του ενέργεια ήταν ανύπαρκτη ή δεν αιτιολογείτο επαρκώς ή δεν είχε τη δηλωθείσα ποιοτική και ποσοτική σύνθεση καθώς και οι περιπτώσεις ανάκλησης χορηγηθείσης αδείας. Τέλος, το άρθρο 7 της ίδιας Οδηγίας όριζε ότι «Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε η διάρκεια της διαδικασίας για την χορήγηση της άδειας κυκλοφορίας να μην υπερβαίνει τις 120 ημέρες από την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεως. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η προθεσμία αυτή δύναται να παρατείνεται επί 90 ημέρες, σχετική κοινοποίηση γίνεται στον αιτούντα προ της εκπνοής της εν λόγω προθεσμίας», το δε άρθρο 12 αυτής όριζε ότι «Κάθε απόφαση που λαμβάνεται βάσει των άρθρων 5, 6 και 11 πρέπει να αιτιολογείται επακριβώς. Κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο αναφέροντας τα μέσα προσφυγής που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία και την προθεσμία εντός της οποίας η προσφυγή δύναται να κατατεθεί».
Ο πρόεδρος του ΕΟΦ οφείλει να αποφαίνεται επί των υποβαλλομένων αιτήσεων για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων, ύστερα από γνωμοδότηση αρμοδίου επιστημονικού συμβουλίου, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας που προβλέπεται στην παρ. 6 του άρθρου 3 της κοινής υπουργικής απόφασης Α6α/9392/91/10.3.1992 (Β΄ 233), όπως τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ Υ6α/3221/3.8/12.9.1995 (Β΄ 782), δηλαδή εντός 120 ημερών -ή 210 ημερών, αν δοθεί παράταση- από την ημερομηνία κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέθεσε στον ΕΟΦ την αίτησή του με πλήρη φάκελο δικαιολογητικών. Σε περίπτωση που ο πρόεδρος του ΕΟΦ δεν αποφανθεί εντός της ως άνω προθεσμίας, το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που υπέβαλε την αίτηση μπορεί να ζητήσει, σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και 298 του ΑΚ, αποζημίωση για τη θετική και αποθετική ζημία που υπέστη και συνδέεται με πρόσφορο αιτιώδη σύνδεσμο με την παράνομη παράλειψη αποφάνσεως. Δεν μπορεί, όμως, κατ' αρχήν να ζητήσει την αποκατάσταση ζημίας για διαφυγόντα κέρδη από τη μη κυκλοφορία του φαρμάκου μετά την άπρακτη πάροδο των νομίμων προθεσμιών, διότι είναι άδηλο εάν θα εξεδίδετο θετική πράξη, δηλαδή άδεια κυκλοφορίας του φαρμάκου, όταν μάλιστα ο ενδιαφερόμενος δεν έχει υποστηρίξει με συγκεκριμένους ισχυρισμούς ότι κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων θα εξεδίδετο θετική πράξη. Περαιτέρω, ο ζημιωθείς μπορεί να ζητήσει, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 932 του ΑΚ, και χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη που υπέστη από την παράνομη παράλειψη αποφάνσεως του προέδρου του ΕΟΦ, δεδομένου ότι τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ αφορούν μία μορφή αδικοπραξίας. Τέτοια χρηματική ικανοποίηση δικαιούνται να ζητήσουν και τα νομικά πρόσωπα αν υπέστησαν ζημία από τον αντίκτυπο που είχε στην πίστη, το κύρος και τη φήμη τους η παράνομη παράλειψη αποφάνσεως του προέδρου του ΕΟΦ δεν είναι δε απαραίτητο να εξειδικεύεται η βλάβη αυτή, όταν από τη φύση της παράνομης παράλειψης είναι δυνατόν να επέλθει τέτοια βλάβη (ΣτΕ 1732/2005).
