Νομολογία - ποινικά

(ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 - ÔÅÕ×ÏÓ 72) Αριθμός απόφασης: ΑΠ 416/2012 Τμήμα: Τμήμα ΣΤ΄ (Ποιν.) Πρόεδρος: - Εισηγητής: Κωνσταντίνος Φράγκος
Παραγραφή κακουργήματος, αναστολή παραγραφής. Επιεικέστερος ποινικός νόμος. Θανατηφόρος βαριά σωματική βλάβη. Αναστολή εκδίκασης κακουργήματος για κατηγορούμενο άγνωστης διαμονής. Παράσταση πολιτικής αγωγής. Αστική αξίωση, παραγραφή και διακοπή παραγραφής της. Παραπομπή σε ΟλΑΠ.
Άρθρα: 2, 111, 112, 113, 311 περ. β΄ ΠΚ, 63, 68, 171 παρ. 2, 432, 435 ΚΠΔ, 261, 270, 937 ΑΚ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
[…] Το… ΜΟΕ Θεσσαλονίκης… με την προσβαλλόμενη 274-277/3-12-2010 απόφασή του, κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο… για το κακούργημα της θανατηφόρας βαριάς σωματικής βλάβης, με χρόνο τελέσεως την 7-6-1988 και του επέβαλε ποινή κάθειρξης πέντε ετών, για την πράξη αυτή, που προβλέπεται στο άρθρο 311 εδ. β΄του ΠΚ, και για την οποία απειλείται ποινή… πρόσκαιρης κάθειρξης, με πλαίσιο από 5 έως 20 έτη…, με το αιτιολογικό ότι με την έκδοση στις 24-4-1991 της ερήμην καταδικαστικής απόφασης του ΜΟΔ Σερρών, ανεστάλη αυτοδικαίως η παραγραφή της κακουργηματικής αυτής πράξης και από της εκδόσεως κατ' αντιμωλίαν… νέας 20-26/1-3-2006 καταδικαστικής-εκκαλουμένης αποφάσεως του ΜΟΔ Σερρών, άρχισε να προσμετράται εκ νέου ο χρόνος παραγραφής και έκτοτε και μέχρι 3-12-2010 δεν είχεν συμπληρωθεί η παραγραφή, ενόψει της ειδικότερης ρύθμισης του άρθρου 432 παρ.2 ΚΠΔ, η οποία υπερισχύει της γενικής διάταξης των άρθρων 111 και 113 του ΠΚ. […]
[…] Σύμφωνα όμως με… τα προαναφερθέντα, μεταξύ των δύο νόμων που ίσχυσαν επί άρθρου 113 ΠΚ, από της τελέσεως του εγκλήματος (1988), για το οποίο καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων, μέχρι της εκδικάσεως αυτού, ήτοι του ΠΚ προ της εφαρμογής του ν. 2408/1996 και του ν. 2408/1996, επιεικέστερος στη συγκεκριμένη περίπτωση για τον αναιρεσείοντα-κατηγορούμενο είναι ο ν. 2408/1996… που ίσχυε κατά την 3-12-2010…, δεν μπορεί πλέον να γίνει προσμέτρηση, δύο ή και περισσότερες φορές, του χρόνου αναστολής της παραγραφής, αυτός δε σε κάθε περίπτωση, επί κακουργημάτων, δεν μπορεί να υπερβεί τα 5 έτη και ανεξάρτητα πότε τελέστηκε η πράξη, δεν μπορεί η παραγραφή να υπερβεί τα 20 έτη (15 συν 5 έτη), ασχέτως εκδίκασης ή αναβολής της δίκης ή ακύρωσης της αποφάσεως. […]. Όμως, κατά τη διάταξη του άρθρου 432 παρ. 2 ΚΠΔ, όπως ίσχυε την 3-12-2010, που εκδικάστηκε η υπόθεση στο άνω ΜΟΕ… οριζόταν ότι η απόφαση που εκδόθηκε ερήμην του καταδικασθέντος για κακούργημα κατηγορουμένου ακυρώνεται αυτοδικαίως μόλις εκδοθεί η κατ' αντιμωλίαν απόφαση και από την έκδοση της ερήμην απόφασης αναστέλλεται αυτοδικαίως ο χρόνος της παραγραφής του αξιοποίνου της πράξης και η αναστολή διαρκεί ωσότου εκδοθεί η νέα κατ' αντιμωλίαν απόφαση, χωρίς χρονικό περιορισμό. Η έννοια δε της προηγούμενης διάταξης ήταν ότι ο από αυτήν προβλεπόμενος χρόνος αναστολής της παραγραφής, δεν συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση της υπό των άρθρων 111 και 113 παρ.1 ΠΚ διαλαμβανόμενης, κατά περίπτωση, 18ετούς ή 20ετούς συνολικής παραγραφής, αλλά ότι συνιστά ειδική αναστολή αυτής, διότι, κατά το χρόνο της διαρκείας της, δεν τρέχουν οι ανωτέρω παραγραφές, ενώ με βάση την προεκτεθείσα διάταξη του άρθρου 113 παρ.1 ΠΚ, και ενόψει του άρθρου 2 παρ.1 του ίδιου Κώδικα, ευμενέστερη είναι η ρύθμιση, κατά την οποία στη διάρκεια της κύριας διαδικασίας η παραγραφή για τα κακουργήματα, που τιμωρούνται με ποινή ηπιότερη της ισόβιας κάθειρξης, αναστέλλεται όχι περισσότερο από τρία έτη, ήτοι συνολικά η παραγραφή ανερχόταν σε 18 έτη (15 συν 3 της αναστολής)… […].
Από τα παραπάνω όμως προεκτεθέντα, δημιουργούνται ερμηνευτικά ζητήματα εφαρμογής νόμου και αναδρομικής εφαρμογής… και δη:
Α) : α) Αν η χωρήσασα στην προκειμένη περίπτωση αναστολή της διαδικασίας μετά την με αρ. 17, 18/24-4-1991 απόφαση του ΜΟΔ Σερρών, που καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος ερήμην, κλητευθείς ως γνωστής διαμονής, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 432 παρ. 2 α' του ΚΠΔ, όπως τότε ίσχυε, με την τροποποίηση του άρθρου 12 παρ.4 του ν. 1941/1991 και μέχρι στη συνέχεια, μετά 14ετία, έκδοσης, κατ'αντιμωλίαν του κατηγορουμένου, της με αρ. 26, 27/1-3-2006 καταδικαστικής απόφασης του ΜΟΔ Σερρών, συνιστά ειδική μορφή ... παραγραφής, στην οποία δεν ισχύει το άνω ανώτατο όριο διάρκειας της αναστολής των τριών ή πέντε ετών για τα κακουργήματα, ώστε η παραγραφή του αξιοποίνου της κακουργηματικής πράξης που αρχίζει να τρέχει από το χρόνο της τελέσεως της πράξης, διακόπτεται κατά το διάστημα της ειδικής αυτής αναστολής επιδικίας, χωρίς χρονικό περιορισμό…, οπότε αρχίζει να τρέχει και πάλιν η παραπάνω εικοσαετής (15+5) παραγραφή…, ή ο χρόνος της παραπάνω αναστολής της ειδικής διάταξης του άρθρου 432 παρ. 2 ΚΠΔ, όπως ίσχυε, κατά την εκδίκαση της υποθέσεως σε δεύτερο βαθμό, την 3-12-2010, προ της τροποποιήσεώς του, διά του άρθρου 21 του ν. 3904/23-12-2010, έχει χρονικό περιορισμό και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί τα πέντε έτη για τα κακουργήματα […],
β) σε περίπτωση δε καταφατικής απάντησης επί του πρώτου σκέλους του πρώτου ερωτήματος για στοιχ. Αα, δηλαδή ότι η ανωτέρω ειδική αναστολή δεν προσμετράται στην προαναφερθείσα πενταετή αναστολή της παραγραφής, 1) αν, με την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 432 παρ.1, με το νεότερο ν. 3904/23-12-2010, που δημοσιεύθηκε μετά την εκδίκαση της προκειμένης υποθέσεως… σε δεύτερο βαθμό και που παραπέμπει ευθέως και αποκλειστικά στο άρθρο 113 ΠΚ…, η ανωτέρω ειδική αναστολή του άρθρου 432 ΚΠΔ περί ερήμην καταδίκης του είχε ήδη τρέξει για 14 και πλέον χρόνια (24.4.1991 έως 1.3.2006), (από έκδοσης της ερήμην καταδικαστικής απόφασης μέχρι την έκδοση της νέας κατ' αντιμωλίαν καταδικαστικής για την ίδια πράξη απόφασης ΜΟΔ Σερρών), ανατρέπεται αυτοδικαίως αναδρομικά και δεν μπορεί να ξεπεράσει τα πέντε έτη επί κακουργημάτων, λόγω αναδρομικής εφαρμογής, κατ' άρθρο 2 παρ. 1 του ΠΚ, ως επιεικέστερης, της διάταξης αυτής, ως διφυούς χαρακτήρα, δικονομικού, αλλά και ουσιαστικού ποινικού δικαίου […], μη προσμετρούμενης οιασδήποτε άλλης αναστολής […], ή εάν η διάταξη του άρθρου 432 του Κ.Π.Δ. είναι δικονομικού δικαίου αποκλειστικά, 2) εάν η τροποποίηση του άρθρ. 432 του Κ.Π.Δ. ... αριθ. 21 του Ν. 3904/2010 αφορά μόνο την περίπτωση αναστολής της παραγραφής με διάταξη του Εισαγγελέα Εφετών για τον αγνώστου διαμονής κατηγορούμενο και όχι τον ερήμην ήδη καταδικασθέντα κατηγορούμενο ως γνωστής διαμονής.
Και Β) : Αν περαιτέρω η αναφερόμενη στο άρθρο 937 εδ. γ΄ ΑΚ παραγραφή ασκηθείσας στο ποινικό δικαστήριο απαίτησης αστικής αξίωσης της πολιτικώς ενάγουσας, που συνάμα αποτελεί κολάσιμο πράξη, υπόκειται στο αναφερόμενο στο εδάφιο β΄ του ιδίου άρθρου 937 όριο εικοσαετούς παραγραφής, σε κάθε περίπτωση ή ισχύει και εδώ και προσμετράται και η τυχόν μεγαλύτερη, κατά τα παραπάνω, παραγραφή, λόγω αναστολής της παραγραφής, ζήτημα που επηρεάζει το νόμιμο της γενόμενης παράστασης της πολιτικής αγωγής στο ΜΟΕ Θεσσαλονίκης και ειδικότερα: α) αν στην παραγραφή της πολιτικής αγωγής ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου ισχύει σε κάθε περίπτωση το οριζόμενο από την παράγραφο 3 του άρθρου 113 του ΠΚ μέγιστο διάστημα της πενταετούς αναστολής για κακουργήματα, κατά το οποίο διαρκεί η κυρία διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, ή δεν υπολογίζεται στην άνω παραγραφή και πενταετής αναστολή η ειδική αναστολή του άρθρου 432 παρ.2 ΚΠΔ, όπως ίσχυε, κατά την εκδίκαση της κακουργηματικής υποθέσεως σε δεύτερο βαθμό, την 3-12-2010, προ της τροποποιήσεώς του, διά του άρθρου 21 του ν. 3904/23-12-2010 ή θα εφαρμοσθεί και επ' αυτής ομοίως ως παραπάνω η νέα διά του άρθρου 21 του ν. 3904/23-12-2010 τροποποίηση, ως ευμενέστερη για τον εναγόμενο κατηγορούμενο και επομένως ισχύει στην προκειμένη υπόθεση σε κάθε περίπτωση ο περιορισμός της πενταετούς αναστολής και β) αν επί παραγραφής της ασκηθείσας στο ποινικό δικαστήριο πολιτικής αγωγής ισχύουν οι διατάξεις του ΑΚ περί διακοπής και αναστολής της παραγραφής.
Επειδή όμως τα ζητήματα αυτά, κατά την ομόφωνη γνώμη των μελών του δικαστηρίου τούτου, κρίνονται ως γενικότερου νομικού ενδιαφέροντος…, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να παραπεμφθεί στην ποινική τακτική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου… […]

Copyright© 2006-2014 - Νομικά χρονικά - All Rights Reserved